Eerste struikelstenen in Warffum

Op dinsdag 1 oktober 2019 heeft Gunter Demnig de eerste zeven Stolpersteine geplaatst in Warffum.

Deze zeven stenen werden gelegd voor de uit vijf personen bestaande familie van der Hal op het adres Torenweg 4, en voor het bejaarde echtpaar van der Hal - Bloemendal, dat woonde op het adres Noorderkerkpad 9. Zij waren de laatsten die moesten vertrekken. Voor hen werden daarom de eerste stuikelstenen gelegd.

Nu niet alle struikelstenen voor de Joodse inwoners van Warffum in één keer gelegd zullen worden, zoals de initiatiefnemers dat graag gezien hadden, was besloten de plechtigheden waarmee het plaatsen van Stolpersteine gepaard dient te gaan te plannen op de dag in de toekomst dat de laatste stenen hun plek krijgen. Desondanks was er sprake van een mooie, bescheiden ceremonie. 

Vanaf 13:30 konden de genodigden zich verzamelen in het Huiskamercafé aan het Noorderkerkpad, waar ze gastvrij werden onthaald met koffie of thee. Tegen twee uur begaf het gezelschap zich naar Noorderkerkpad 9, waar inmiddels door Gunter Demnig al voorbereidend werk was verricht. Nadat de stenen geplaatst waren las Tjeerd Duursma een tekst met de namen en het lot van de twee mensen die niet langer op dit adres mochten wonen maar uit Warffum moesten vertrekken en uiteindelijk werden vermoord omdat ze Joods waren. 

Hierna begaf het gezelschap, bestaande uit ongeveer veertig personen - onder wie drie achternichten van de beide families Van der Hal - zich naar het adres Torenweg 4, waar de vijf door de gemeente aangebrachte houten blokken en een L-vormig stuk tegel nog door Gunter Demnig uit het trottoir gehaald moesten worden. Ook hier werd na het plaatsen van de vijf struikelstenen door Tjeerd Duursma een tekst uitgesproken waarin de namen en het lot werden genoemd van de vijf mensen die op dit adres woonden maar uit Warffum moesten vertrekken en uiteindelijk werden vermoord omdat ze Joods waren. 

Na deze plechtigheden werden alle aanwezigen uitgenodigd om mee te gaan naar het Spijslokaal van museum Het Hoogeland, waar de koffie klaar stond en de muzikale omlijsting klonk die vanwege de voorspelde regen naar binnen was verplaatst.

Een bijzondere bijkomstigheid was dat 1 oktober 2019 een belangrijke feestdag is in de Joodse kalender: Rosj Hasjana, ofwel het Joodse Nieuwjaar, het begin van het jaar 5780 volgens de Joodse jaartelling. Rosj Hajana betekent letterlijk 'hoofd van het jaar'. Hieraan werd tijdens de bijeenkomst in het Spijslokaal enige aandacht besteed. Zie voor meer info daarover https://nl.wikipedia.org/wiki/Rosj_Hasjana